دوماهنامه علمی پژوهشی

  مقدمه: سنجش دقیق بار آلی یکی از پارامتر های مهم و تعیین کننده در انتخاب طراحی فرایند تصفیه مناسب برای فاضلاب های خانگی و صنعتی به شمار می رود. انجام آزمون اکسیژن خواهی شیمیایی در نمونه های حقیقی همواره با تداخل عوامل مزاحم، هضم ناقص نمونه و مصرف بالای مواد آلاینده محیط زیست روبرو بوده است. هدف از انجام این مطالعه کاربردی- تحقیقی بهبود سامانه هضم در آزمون اکسیژن مورد نیاز شیمیایی به کمک نانوذرات نقره به منظور سنجش بارآلی پساب صنایع داروسازی است.

  روش بررسی: در این پژوهش بجای استفاده از سولفات نقره، از نانو ذرات نقره با اندازه متوسط 20 نانومتر در آزمون اکسیژن مورد نیاز شیمیایی استفاده شد و پس از بهینه سازی متغیرهایی همچون دما و زمان هضم و تعیین میزان بهینه کاتالیست، کلیه اعداد شایستگی برای روش پیشنهادی مشخص شد و در شرایط بهینه بار آلی پساب کارخانه داروسازی مشتمل بر فاضلاب بهداشتی و صنعتی و فاضلاب مخلوط اندازه گیری شد و کلیه نتایج با روش مرجع مورد مقایسه قرار گرفت.

  یافته ها: نتایج این بررسی نشان می دهد که تنها با بکارگیری 16 درصد از جرم نقره بکاررفته در روش مرجع می توان به کارایی موثری از نظر هضم نمونه های فاضلاب داروسازی و برخی ترکیبات شیمیایی دیرهضم دست یافت. نتایج بررسی، حداقل دما و زمان لازم برای دستیابی به شرایط بهینه هضم را نشان می دهد که در حضور مقادیر اندک نانو ذرات نقره، عملیات هضم در زمان 120 دقیقه در دمای بهینه 150 درجه سانتی گراد کامل می شود. همچنین روش پیشنهادی از میانگین انحراف استاندارد 03/4 و درصد خطای 06/5 برخوردار است(12= n ) که در مقایسه با روش استاندارد از دقت و صحت بالاتری برخوردار است. مقادیر حد تشخیص و حداندازه گیری به ترتیب 5 و 15 میلی گرم در لیتر بودند و این سیستم از دامنه خطی 15 تا 300 میلی گرم در لیتر برخوردار است.

  نتیجه گیری : باتوجه به کارایی بسیار خوب سامانه بر هضم مواد آلی در حضور نانو ذرات نقره، در تعیین بار آلی نمونه های فاضلاب صنایع داروسازی و برخورداری از تکرارپذیری بالا، مطابقت داده ها با روش مرجع، دامنه خطی گسترده، بکارگیری مقادیر بسیار کمتر نقره و سازگاری بیشتر با محیط زیست استفاده از این روش برای سنجش بار آلی فاضلاب صنایع داروسازی و فاضلاب سایر صنایع مشابه پیشنهاد می شود.