دوماهنامه علمی پژوهشی

مقدمه: استفاده از شاخص‌های زیستی مانند پر پرندگان می‌تواند تصویر بهتری از انتقال‌زیستی آلاینده‌ها در اجزای محیط‌زیست را نشان دهد. مطالعه حاضر باهدف بررسی و پهنه‌بندی آلودگی فلزات سنگین در شاخص‌زیستی پر قمری‌خانگی انجام گرفت.
روش بررسی: فلزات سنگین سرب و کادمیوم در دو زون غربی و شرقی شهر یزد با استفاده از پرقمری‌خانگی (Streptopelia senegalensis) به عنوان شاخص آلودگی محیط‌زیست مطالعه شد. جهت اندازه‌گیری غلظت فلزات سنگین از روش هضم شیمیایی و دستگاه جذب اتمی استفاده گردید. در آخر نتایج به دست آمده با استفاده از روش کریجینگ در محیط GIS پهنه‌بندی شد.
یافته‌ها: در بررسی‌ نمونه‌های مورد مطالعه میانگین غلظت  سرب µg g^-1 01/1 ± 88/19 و برای کادمیوم µg g^-1 03/0 ± 87/0 به دست آمد. غلظت فلز سرب حداقل  µg g^-187/13 و حداکثر µg g^-1 35/31 و برای فلز کادمیوم حداقل  µg g^-1 42/0 و حداکثر µg g^-1 29/1 به دست آمد. فلز سرب دارای غلظتی بالاتر و فلز کادمیوم دارای غلظتی پایین‌تر از حد آستانه‌ی خطر برای پرندگان بود. نقشه‌های پهنه‌بندی در GIS توزیع مقدار آلودگی بالاتر در نیمه‌ی شرقی شهر یزد را نشان داد. نتایج پهنه‌بندی و آنالیزهای آماری غلظت فلزات‌سنگین سرب و کادمیوم در شهر یزد مشابه یکدیگر و حاکی از آلایندگی بالاتر نیمه شرقی شهر یزد بوده‌است.
نتیجه‌گیری: الگوی آلودگی شهر یزد نشان دهنده تأثیرات فعالیت‌های انسانی و انتقالات محیطی آلاینده‌ها بر افزایش انتشار فلزات سنگین در نیمه‌ی شرقی شهر یزد بوده است. مطالعه حاضر نشان داد قمری‌خانگی دارای ویژگی‌های زیستی مناسب برای استفاده به عنوان شاخص زیستی آلودگی محیط‌زیست شهری بوده‌است.