دوماهنامه علمی پژوهشی

مقدمه: بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن (BTEX) از جمله ترکیبات آلی فرار و آلاینده های مهم هوا می باشند که خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مشابهی دارند. این ترکیبات از حلال ها ، مواد پتروشیمی و رنگ ها به وفور متصاعد می‌گردند و در مقادیر جزئی نیز مخاطراتی برای شاغلین صنایع و همچنین مناطق مسکونی اطراف آنها بهمراه دارند. هدف از انجام این مطالعه بررسی و تعیین میزان این آلاینده ها درون هوای محیطی کارگاه های نقاشی خودرو و همچنین مناطق مسکونی اطراف کارگاه های شهر یزد می باشد.

مواد و روش ها:تعداد 15 نمونه از هوای محیطی کارگاه‌های نقاشی خودروی شهر یزد وتعداد 15 نمونه نیز از هوای مناطق مسکونی اطراف آن کارگاه‌ها در فصل زمستان سال 1394 توسط کیسه‌های تدلار و پمپ نمونه برداری فردی جمع آوری گردید. نمونه‌ها با فاز جامد میکرو استخراج شده و با استفاده از گازکروماتوگرافی (GC/FID) جداسازی و سنجش گردیدند. داده ها با نرم افزار آماری16 SPSS- مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج حاصل نشان دادکه میانگین غلظت و انحراف معیار هر یک از آلاینده های بنزن، تولوئن،                  اتیل بنـزن و زایـلن در هوای محیطـی کارگاهـهای نقاشـی خودروی شهر یزد به ترتیب (73/0± 14/2)،                  ( 97/1± 09/4 ) ، ( 290/0± 08/1 ) و( 00/1 ± 05/3) ppm و میانگین غلظت و انحراف معیار هر یک از آلاینده های بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن در هوای شعاع 50 متری مناطق مسکونی اطراف کارگاهها به ترتیب ( 202/0 ± 960/0 ) ، ( 409/0± 50/1 ) ، ( 420/0± 613/0 ) و ( 452/0 ± 38/1 ) ppm می باشد.

نتیجه گیری: میانگین غلظت بنزن در هوای کارگاههای نقاشی خودرو چند برابر بیشتر از میزان حد مجاز استاندارد بیان شده توسط اداره ارزیابی خطرات بهداشت محیط و کمیته فنی بهداشت حرفه ای کشور (5/0) ppm می باشد و همچنین میانگین غلظت این آلاینده در هوای شعاع  50 متری اطراف کارگاهها نیز بیشتر از میزان مجاز استاندارد می باشد در حالیکه غلظت تولوئن ، اتیل بنزن و زایلن کمتر از حد مجاز می باشند