دوماهنامه علمی پژوهشی

---

  مقدمه : نخستین مسئله ای که هنگام طرح ریزی یک سازمان مطرح می شود،مسئله ساختار است .در بین ابعاد ساختاری ،پیچیدگی،رسمیت و تمرکز نسبت به سایر ابعاد ساختاری در ایجاد ساختار سازمانی و اداره موثر و اثربخش سازمان نقش مهم تری دارند و آن ها را ابعاد اصلی می نامند. هدف از انجام این پژوهش ، بررسی ابعاد (پیچیدگی ، رسمیت و تمرکز) در بیمارستان های عمومی جامعه مورد پژوهش و تعیین وضعیت موجود ابعاد ساختاری و تعیین وضعیت مطلوب ساختار با رویکرد مکانیک - ارگانیک و ارائه الگوی مناسب ساختار می باشد.

  روش بررسی : در این پژوهش تعداد ۲۶۳ نفر از کارکنان ۸ بیمارستان عمومی شهرستان یزد با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای و سرشماری مورد پرسش واقع شدند. در این مطالعه از پرسشنامه های استاندارد طراحی ساختار مطلوب "ویگا و یانوزاس" وپرسشنامه ارزیابی ابعاد ساختاری (پیچیدگی، رسمیت و تمرکز) "استیفن رابینز" به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد . اطلاعات حاصل به دو شیوه توصیفی ( میانگین ، انحراف معیار و درصد فراوانی ) و تحلیلی با استفاده از آزمون دو جمله ای و آنالیز واریانس با نسخه ۱۹ نرم افزار SPSS ، تحلیل گردید

  یافته ها : این مطالعه نشان داد میزان پیچیدگی در بیمارستان های مورد مطالعه با کسب رتبه ۳۲ نسبتا زیاد و میزان رسمیت با کسب رتبه ۲۴ بالاتر از حد متوسط و میزان تمرکز با کسب رتبه ۳۰ در حد متوسط می باشد و ساختار مطلوب از نظر پاسخگویان، ساختارمکانیکی است(۰۰۱/۰= P ).

  نتیجه گیری : با توجه به تصریح پرسش شوندگان در خصوص اتخاذ ساختار بسیار مکانیکی به عنوان ساختار مطلوب، ساختار منتج از این الگو را ساختاری بلند تشکیل می دهد. در این ساختار مکانیکی، امور با پیچیدگی بالا، رسمیت نسبتا زیاد و تمرکز زیاد، انجام می گیرد. هرچند بر اساس الگوی پیشنهادی می توان با تغییر در اجزاء ابعاد پیچیدگی،رسمیت و تمرکز و افزایش میزان آن به ساختار مطلوب دست یافت لیکن به نظر می رسد ارائه یک ساختار ثابت و خاص برای بیمارستان ممکن نیست بلکه می بایست همگام با تغییرات، ساختاراقتضائی مناسب برای بیمارستان طراحی شود.

  

 

---

مقدمه: لیشمانیوز جلدی روستایی یکی از معضلات مهم بهداشتی در بسیاری از مناطق ایران از جمله استان قم می باشد. این تحقیق با هدف بررسی روند بروز لیشمانیوز جلدی، شناسایی کانون های پرخطر بیماری در استان قم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. روش بررسی: اطلاعات بیماران مربوط به سال های ۹۰-۱۳۷۳ از فرم های اطلاعات اپیدمیولوژیک لیشمانیوز جلدی مرکز بهداشت استان قم استخراج گردید .سپس بر روی نقشه دیجیتال شهری و روستایی استان با مقیاس ۵۰۰۰۰/۱ مکان یابی شدند. تعمیم یافته ها به نقشه در سطح روستا انجام شد و جمعیت هر روستا بر اساس جمعیت برآورد شده در خانه بهداشت روستا تعیین شد. کانون ها بر اساس میزان بروز محاسبه شده، شناسایی شدند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از آزمون کای اسکور و ترسیم نقشه ها از نرم افزار Arc GIS ۳/۹ استفاده گردید. یافته ها : در مجموع ،اطلاعات مربوط به ۱۶۶۳ بیمار ثبت گردید. کانون های اصلی بیماری در نواحی شرق و شمال شرق استان و شامل روستا های واقع در بخش های مرکزی و کهک بودند. تعداد ۱۵۵۵ (۵/۹۳%) مورد از بیماران مربوط به روستاهای بخش مرکزی بودند. روستاهای صیدآباد و جعفرآباد به ترتیب با درصد شیوع ۷۸/۶۷ و ۶۷/۶۶ ، کانون های فعال تری بودند. کانون های جدید در روستا های دولت آباد، اسلام آباد و مومن آباد در حال شکل گیری بودند. کانون هایی نظیر روستاهای حسین آباد و صرم آمار موارد آنها رو به کاهش بود (۰۱/۰ p<). نتیجه گیری: شناسایی تجمع مکانی لیشمانیوز و اولویت بندی عوامل موثر در چرخه انتقال بیماری با استفاده از نقشه های خروجی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) قابل دستیابی بوده و این نرم افزار می تواند به عنوان ابزاری کارآمد در جهت برنامه ریزی و تصمیم گیری برای انجام اقدامات پیشگیرانه در مناطق پرخطر بیماری به کار گرفته شود.

---

مقدمه: انتخاب محل دفن مناسب برای دفع پسماندهای جامد شهری، یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین موارد در مدیریت پسماندها بشمار میرود زیرا باید عوامل و معیارهای متعدد زیست محیطی، فنی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، همزمان مورد توجه و بررسی قرار گیرد. هدف از انجام این مطالعه، انتخاب محل دفن مناسب برای پسماندهای شهری شهر لالی می‌باشد.

روش بررسی: در این تحقیق، برای انتخاب محل دفن بهداشتی از سامانه اطلاعات جغرافیایی و از مدلهای AHP وTOPSIS  استفاده شد. با در نظر گرفتن ۱۱ معیار و با استفاده از مدلAHP ، ۶ ناحیه جهت دفن بهداشتی پسماندها شناسایی شده و سپس این مناطق با استفاده از روش  TOPSIS و با استفاده از ۸ معیار جدید که بر اساس مطالعه پروژه‌های مشابه و بازدید میدانی و صحبت با کارشناسان مربوطه تعیین شدند به ترتیب اولویت رتبه بندی شده و در نهایت محل مناسب برای دفن بهداشتی شناسایی گردید.

یافته‌ها: با عنایت به اینکه در این پژوهش از تکنیک AHP، جهت وزن دهی و از مدل TOPSIS که یکی از روش‌های تصمیم گیری چندمعیاره می‌باشد، به منظور رتبه بندی گزینه‌ها استفاده گردید، در نهایت گزینه شماره ۴ (واقع در اراضی ملی روستای خواجه آباد) در رتبه اول قرار گرفت و به عنوان محل دفن پیشنهادی پسماندهای شهر لالی معرفی شد.

نتیجه‌گیری: استفاده ترکیبی از مدلهای AHP و TOPSIS می‌تواند به عنوان یک روش مناسب برای شناسایی محلهای دفن بهداشتی در کشورمان مورد توجه قرار بگیرد.

---

مقدمه: انتخاب مکان مناسب برای راه‏اندازی یک مرکز درمانی از جمله تصمیمات مهمی است که ‏می‏تواند تأثیرات قابل ملاحظه‏ای بر عملکرد آن مرکز، کاربری‏های مجاور و شبکه معابر پیرامون آن در بلند مدت داشته باشند. هدف این تحقیق، اولویت‏بندی عوامل مؤثر بر مکان‏یابی مجتمع‏های پزشکی، نسبت به شبکه معابر شهری و ارائه مدل مکان‏یابی می‏باشد.
روش بررسی: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از گزارشات طرح جامع، طرح تفصیلی، طرح جامع حمل ‏و نقل شهر یزد، مشاهده میدانی و آمارگیری، استفاده شده است. علاوه بر آن‏، دو گونه پرسش‏نامه طراحی شد. پرسش‏نامه اول، بمنظور شناخت مشکلات محل استقرار مراکز درمانی موجود و پرسش‏نامه دوم برای اولویت‏بندی عوامل مؤثر در مکان‏یابی مراکز درمانی، طراحی شد و از برنامه و نرم‏افزار ,SPSS-۲۲ ,AHP Expert Choice، ArcGIS استفاده شده است.
یافته‏ ها: هفت معیار اصلی در مکان‏یابی مراکز درمانی مؤثر است، شامل: ۱-هم‏جواری کاربری درمانی با شبکه ارتباطی درجه یک، ۲-فاصله از مسیل، ۳-فاصله از کارگاه‏های صنعتی، ۴-فاصله از مراکز درمانی(هم‏پوشانی)، ۵-فاصله از مراکز تجاری عمده، ۶-فاصله از پایانه‏های اتوبوسرانی و ایستگاه راه‏آهن و ۷-فاصله تقاطع تا مرکز درمانی). همچنین با توجه به معیارهای به دست آمده و روش پیشنهادی، مکان‏ مناسب برای احداث کلینک‏ها و مجتمع‏های پزشکی جدید شهر یزد به عنوان نمونه موردی مشخص گردید. در نهایت، مدل مکان‏یابی مناسب جهت مجتمع‏های پزشکی ارائه شد.
نتیجه‏ گیری: مجاورت مراکز درمانی با شبکه ارتباطی درجه یک به منظور تأمین دسترسی سریع و مطلوب مراجعین، در اولویت عوامل انتخاب محل استقرار(مکان‏یابی) مجتمع‏های پزشکی می‏باشد.
 

---

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین دیدگاه های نوجوانان - جوانان و والدین پیرامون پیشگیری از  اعتیاد به مواد مخدر بر اساس عناصر آمیزه مدل بازاریابی (نیازهای مخاطب ، دسترسی به خدمات ، هزینه و ارتباطات) انجام شد.
روش بررسی: این تحقیق به روش پژوهش کیفی و با استفاده از روش اکتشافی انجام شد. شرکت کنندگان در این مطالعه با نمونه‌گیری هدفمند ، ۱۴ نفر از نوجوانان - جوانان و ۱۰ نفر از والدین جمعاً ۲۴ نفر  از محلات حاشیه نشین شهر یزد در سال ۱۳۹۹ بودند محلات مریم آباد، حسن آباد و اسکان بود. مجموعاً ۲ مصاحبه عمقی نیمه ساختار یافته با والدین و ۳ بحث گروهی متمرکز با حضور نوجوانان و جوانان و والدین محله انجام شد. در این مطالعه، اطلاعات شامل ویژگی های دموگرافیک و نتایچ تحلیل بازار با عناصر مدل بازاریابی اجتماعی  Communication for behavioural impact (COMBI) بدست آمد که با استفاده از بحث های گروهی متمرکز (FGD) و۲ مصاحبه فردی نیمه ساختار یافته که توسط متخصصان  و بر اساس سازه های مدل بازاریابی کامبی طراحی شده بود، مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها برپایه‌ی روش آنالیز محتوایی مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج مطالعه کیفی منتج به  ۶۳ کد ،۲۶ زیر طبقه ، ۴ طبقه، محصول، مکان، هزینه و ترویج  مطابق با سازه های  مدل COMBI گردید. طبقه محصول یا خصوصیات رفتاری،کسب آرامش و حس استقلال طلبی را هردو گروه والدین و جوانان یکی از عوامل گرایش به اعتیاد مطرح کردند. اما در مورد هزینه اعتیاد، درحالی که نوجوانان - جوانان ، عوارض اجنماعی مصرف مواد مخدر مثل از دست دادن دوستان را مهم تر قلمداد می کردند.  والدین بیشتر نگران عوارض جسمی مواد مخدر بودند.   مکان یا شرایط و زمینه محیطی و اجتماعی از نظر هر دو گروه والدین و جوانان اهمیت داشت.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد گرچه هر دو گروه نوجوان - جوانان و والدین به عوامل اجتماعی، محیطی و فردی اعتیاد اشاره کردند اما مصادیق مورد نظر آنها در بسیاری از زمینه ها متفاوت بود. والدین مهمترین عامل گرایش به مواد مخدر را بر حسب سازه نیاز مخاطب،  کسب آرامش ، جبران حس کمبودها و نیاز به مستقل بودن فرزندان     می دانستند و جوانان استفاده از فضای مجازی و ایجاد انگیزه و کمپین اطلاع رسانی در پیشگیری از اعتیاد را روش ترویج مناسب مطرح کردند.هزینه های درک شده از نظر جوانان از دست دادن دوستان، حس طرد شدگی، از دست دادن حس اعتماد به نفس ودید منفی دیگران نسبت به اعتیاد بود. جوانان یکی از دلایل گرایش به اعتیاد را مکان و دسترسی آسان به مواد مطرح کردند و والدین مکان مناسب گرایش به اعتیاد را خانواده پرریسک و نامناسب بیان نمودند.