دوماهنامه علمی پژوهشی

---

چکیده مقدمه: بیماری آرتروز از جمله بیماری‌های شایع هم در کشور‌های پیشرفته هم در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است. در مطالعات جمعیتی شیوع آرتروز زانو۳/۱۵% در جمعیت بالای ۱۵ سال نشان داده شد. با توجه به مسن‌تر شدن جوامع اهمیت روزافزونی به عنوان یک موضوع بهداشتی عمومی پیدا نموده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش بر اساس مدل رفتار برنامه‌ریزی شده بر پیشگیری از آرتروز زانو در معلمان زن مقطع ابتدایی انجام شد. روش‌ بررسی: این مطالعه یک پژوهش مداخله‌ای از نوع نیمه تجربی بود. جامعه مورد مطالعه ۱۱۴ نفر ازمعلمان زن مقطع ابتدایی بودکه به روش تصادفی وارد مطالعه شدند و به دوگروه مداخله و غیرمداخله تقسیم شدند. پرسشنامه محقق ساخته از طریق خود گزارش دهی تکمیل شد. براساس نتایج اولیه، محتوای آموزشی تدوین و در گروه مداخله ارائه گردید. دوماه بعد از اجرای برنامه آموزشی، پس آزمون انجام شد. داده ها توسط SPSS نسخه ۱۸ تجزیه و تحلیل شد. به دلیل نرمال نبودن توزیع داده‌ها از آزمون‌های ناپارامتریک استفاده گردید. یافته‌ها: سازه‌های تئوری رفتار برنامه ریزی شده (نگرش،هنجارهای ذهنی و کنترل رفتار درک شده) با هم توانستند که ۳۷ درصد قصد و ۴۳ درصد رفتار را پیش‌بینی کنند. در این میان نقش هنجارهای ذهنی (۵۶/۰=β)در پیش بینی قصد بیش از سایر سازه‌ها بود. بعد از اجرای برنامه آموزشی میانگین نمره کنترل رفتاری درک شده از ۰۵/۴±۵۰/۳۲ به ۶۶/۵±۸۲/۳۴ افزایش یافته است. مهمترین موانع اتخاذ رفتارهای پیشگیری از آرتروز زانو" نداشتن فعالیت بدنی منظم"و "عدم استفاده از توالت فرنگی" عنوان گردید. نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده را در پیش بینی قصد و به کارگیری رفتارهای پیشگیری کننده از آرتروز زانو را در معلمان زن تأیید می‌کند.

---

مقدمه: استرس یکی از عوامل تاثیر گذار بر عملکرد افراد است که می تواند سلامت آنها را به خطر بیاندازد. شغل معلمی به عنوان یکی از مشاغل استرس زا در جهان شناخته شده است. اضطراب از بیماری های ناشی از استرس می باشد . پژوهش ها نشان می دهد که بین استرس و اضطراب رابطه مستقیم وجود دارد. اضطراب معلم کیفیت تدریس را تحت تاثیر قرار داده و مانع از ارتباط مستمر بین معلم و دانش آموز در حین تدریس می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر آموزش مهارتهای مدیریت استرس بر وضعیت اضطراب معلمان بود. روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی بر روی ۱۰۰ نفر از معلمان ۸ دبیرستان(پسرانه/دخترانه) شهرستان میبد که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای با دو بخش اطلاعات دموگرافیک و مقیاس اضطراب موقعیتی- شخصیتی اشپیل برگر بود. برنامه مداخله شامل۵ جلسه آموزش مدیریت استرس بود. پیش آزمون قبل از مداخله و پس آزمون دوماه بعد از مداخله انجام شد. داده ها، با استفاده از آزمونهای تی و آنالیز واریانس در نرم افزارSPSS۱۶ ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره اضطراب شخصیتی معلمان قبل از مداخله ۳۳/۷±۷۴/۳۸ (امتیاز کل ۸۰)و بعد از مداخله۵۶/۶ ±۵۳/۳۸ و نمره اضطراب موقعیتی آنها قبل از مداخله۱۰/۷± ۶۵/۴۰(امتیاز کل ۸۰) و پس از مداخله۹۰/۶± ۸۷/۳۸ بود. برنامه آموزشی در کاهش اضطراب شخصیتی معلمان موثر نبود(۷۰/۰p=)، اما نمره اضطراب موقعیتی بعد از مداخله معنی دار بود (۰۱۹/۰p=)، بدین صورت که درصد افراد با اضطراب موقعیتی متوسط از ۴/۳۴ به ۷/۲۸ کاهش یافت. همچنین تاثیر برنامه آموزش مدیریت استرس بر اضطراب موقعیتی و شخصیتی افراد بر حسب سن، جنس، مدرک تحصیلی و سابقه تدریس یکسان بود. نتیجه گیری: نظر به سطح بالای اضطراب در معلمان و ضرورت انجام برنامه های مداخله ای، آموزشهای مدیریت استرس مبتنی بر برنامه در کاهش اضطراب موفق هستند. این برنامه ها که به صورت گام به گام به فرد ارائه می شوند امکان شناخت فرد را از محیط و عوامل استرس زای آن فراهم ساخته و در نهایت میزان استرس و به دنبال آن اضطراب افراد کاهش می یابد.

---

مقدمه: امروزه نظام آموزش و پرورش جایگاه ویژه‌ای در تأمین سلامت اجتماعی افراد جامعه دارد. مسلماً کمبود سلامت اجتماعی در نیروهای آموزشی این نظام می‌تواند پیامدهای نامناسبی بر انسجام و مشارکت نسل­های آینده و سلامت جامعه داشته باشد. لذا با توجه به اهمیت مسئله، این مطالعه به بررسی میزان سلامت اجتماعی معلمان و عوامل مؤثر برآن می­پردازد.

روش بررسی: این تحقیق بصورت پیمایش و با استفاده از پرسشنامه‌ سلامت اجتماعی کینز انجام شد. حجم نمونه ۳۰۰ نفر از آموزگاران، مربیان و عوامل اداری مدارس ابتدایی ناحیه یک شهریزد هستند که به­صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای یک مرحله‌ای ساده انتخاب شدند. داده‌های به دست آمده توسط نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۹ تحلیل شدند.

یافته‌ها: میزان سلامت اجتماعی پاسخگویان بالاتر از حد متوسط، پذیرش اجتماعی پاسخگویان کمترین و مشارکت اجتماعی آنان بیشترین میزان است. سلامت اجتماعی با محل تولد، درآمد، مسکن شخصی، تعداد اعضای خانوار، رضایت زناشویی و شغلی، سلامت سازمانی مدرسه، معدل دانش آموزان، اعتقاد به سلامت جامعه، دینداری، حمایت اجتماعی و عاطفی رابطه مثبت و معنی‌داری دارد. بین سن، جنس، محل سکونت، تحصیلات، سن، رضایت اوقات فراغت، استفاده از وسایل نوین اطلاعاتی، سمت شغلی، نوع مدرسه و تعداد دانش‌آموزان با سلامت اجتماعی رابطه معنی‌داری مشاهده نشد. در مدل رگرسیونی نیز متغیرهای دینداری، اعتقاد به سلامت جامعه و حمایت اجتماعی ۴۳/۰ درصد از تغییرات سلامت اجتماعی را تبیین می‌کنند.

نتیجه‌گیری: افزایش امکانات مدارس، افزایش رضایت شغلی معلمان باایجاد امنیت شغلی، امکانات مشاوره خانوادگی، حمایت مالی و تسهیلات مناسب برای کارمندان محتاج می‌تواند به بهبود سلامت اجتماعی معلمان یاری رساند.  

---

مقدمه: کیفیت زندگی شغلی نقش مهمی در تامین رضایت مندی کارکنان و اثربخشی سازمان ها بر عهده دارد. معلمان به دلیل تاثیرات مستقیم آموزشی و تربیتی، در پرورش نسل های آتی جامعه نقشی بی بدیل یافته اند. با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش بر آن شد تا کیفیت زندگی شغلی معلمان شهرستان مهریز را مورد بررسی قرار دهد.
روش بررسی: پژوهش حاضر، از نوع توصیفی-مقطعی است و از حیث هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر ۴۴۰ نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای ۲۴۸ نفر بصورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده های این پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی شغلی ایلگان و همکاران (۲۰۱۴) است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی و نرم افزار Spss استفاده شد.
یافته ها: یافته ها پژوهش حاضر نشان می دهد، کیفیت زندگی شغلی معلمان در سطح مطلوب است و تنها بعد دستمزد و مزایا است که در سطح نامطلوب قرار دارد.
بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش بر این نکته تاکید می کند که دغدغه اصلی معلمان شهرستان مهریز در کیفیت زندگی شغلی مسئله دستمزد و مزایا است، بنابراین نباید انتظار داشت معلمی که از دریافت حقوق و دستمزد کنونی خود رضایت ندارد از خلاقیت، برنامه ریزی و کارایی آموزشی و تربیتی ایده الی برخوردار باشد. هر چند اجر کار معلمی فقط در قالب پاداش های مادی قرار نمی گیرد، ولی واقعیت این است که برای گذراندن زندگی در خور شأن و مقام معلم، حقوق مناسب یک ضرورت است.
 
 

---

مقدمه: شادکامی و نشاط اجتماعی یکی از مفاهیم و مؤلفه ­های اساسی زندگی افراد، به­ ویژه معلمان به ­شمار می رود که ارتباط تنگاتنگی با سلامت عمومی آنان دارد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش شادکامی و نشاط اجتماعی در سلامت عمومی معلمان شهر یزد در سال ۱۳۹۹ صورت گرفته است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی ۲۵۰ نفر معلم ساکن شهر یزد در مقاطع راهنمایی و دبیرستان به روش نمونه گیری خوشه ای شرکت کردند. پرسشنامه های سلامت عمومی، شادکامی آکسفورد و نشاط اجتماعی برای جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از آمار توصیفی و تحلیلی شامل ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز رگرسیون، آنالیز واریانس و T-test برای تعیین پیشگویی کننده های متغیرها استفاده شد. سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ در نظر گرفته شد.
یافته ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده ۴۶/۵ + ۳۱سال بود. میانگین نمره سلامت کل ۱۸/۱ ± ۱۲/۵۶ و در بین ابعاد سلامت بالاترین میانگین نمره مربوط به کارکرد اجتماعی ۲۵/۲ ± ۳۵/۱۵ بود. میانگین نمره شادکامی و نشاط اجتماعی به ترتیب ۵۷ /۱± ۵۸/۴۴ و ۵۷/۵ ± ۰۱/۶۶ به دست آمد. بین نشاط اجتماعی، شادکامی و سلامت عمومی رابطه مستقیم و معنی داری وجود داشت ۰۰/۰=p ، هم چنین بین نشاط اجتماعی و شادکامی همبستگی مستقیم و معنادار ۰۰۱/۰p< مشاهده شد.  
نتیجه گیری: با توجه به ارتباط شادکامی و نشاط اجتماعی با سلامت معلمان، پیشنهاد می شود کلاس های سبک زندگی شاد در قالب دوره های ضمن خدمت و اردوهای تفریحی برای معلمان در برنامه های سازمان آموزش و پرورش گنجانده شود.