دوماهنامه علمی پژوهشی

مقدمه: پسماندهای دارویی در گروه آلاینده­های نوظهور قرار دارند. این مواد با روش­های متعارف تصفیه ی آب و فاضلاب، بهطورکامل حذف نمی­شوند. داروها و متابولیت­های آن ها­، به_­علّت ایجاد خطرات احتمالی و سمیّت برای انسان و محیط، بایستی از منابع آبی حذف گردند. در این تحقیق، حذف فتوکاتالیستی استامینوفن از محلول­های آبی، توسط زئولیت X اصلاح شده با TiO_۲ (TiO_۲/زئولیت X)، مورد بررسی قرار گرفت.

روش­بررسی: روش این تحقیق، تجربی بوده و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. جهت حذف استامینوفن از محلول­های آبی، از فتوکاتالیست TiO_۲/زئولیت X، تحت تابش UV-C (فرآیند UV/TiO_۲-X) استفاده گردید. غلظت استامینوفن محلول­ها با روش طیف­سنجی فرابنفش-مرئی در  طول موج ۲۴۳ نانومتراندازه­گیری شد. شرایط بهینه از نظر pH محلول، دوز فتوکاتالیست، غلظت استامینوفن و زمان واکنش تعیین و سینتیک تجزیه، مورد بررسی قرار گرفت.

یافته­ها: نتایج نشان داد که بیشترین حذف استامینوفن (۴۵/۹۵%) مربوط به غلظت اوّلیۀ ۱­ میلی گرم بر لیتر در pH خنثی و ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر دوز کاتالیست پس از گذشت زمان ­۷۵ دقیقه از شروع واکنش بوده است. با کاهش غلظت استامینوفن میزان حذف آن، افزایش یافت. سرعت واکنش تجزیه، از مدل سینتیک درجه اوّل کاذب با ثابت سرعت min^-۱ ۰۱۴۴۶/۰ پیروی نمود.

نتیجه­گیری: روش فتوکاتالیستی UV/TiO_۲-X در حذف استامینوفن از محلول­های آبی، دارای کارایی بسیار بالایی بوده و قابل توصیه است.

مقدمه: فلزات سنگین به علت مخاطرات بهداشتی و سمیتی که در غلظت‌های کم برای انسان و محیط دارند بسیار مورد توجه هستند. یکی از روش‌های ساده و مقرون به‌صرفه جهت حذف این آلاینده‌ها صافی شنی کند می‌باشد. نوع بستر نقش موثری در حذف آلودگی وارده به این سیستم‌ها را دارد. لذا هدف از این طرح تحقیقاتی بررسی اثر بسترهای مختلفی چون ماسه معمولی، زئولیتی و سرباره‌ای در حذف سرب و کادمیوم می‌باشد.

روش بررسی: در این تحقیق از سه فیلتر با بستر ماسه‌ای معمول، سرباره و زئولیتی در مقیاس پایلوت جهت بررسی حذف سرب و کادمیوم در سه غلظت ۱/۰، ۱ و ppm ۱۰ استفاده شده است. فیلترها از جنس پلکسی گلاس و دارای قطر ۸ و ارتفاع ۱۲۰ سانتی متر بوده‌اند که به صورت جریان پیوسته بهره برداری شده‌اند.

یافته‌ها: راندمان حذف کدورت برای سه بستر ماسه معمولی، سرباره و زئولیتی با کدورت اولیه NTU ۱۳ به ترتیب ۴۶، ۷۷ و ۸۹% بوده است. راندمان حذف سرب نیز در حالت عدم وجود کدورت و غلظت ۱/۰ پی پی‌ام سرب به ترتیب ۳/۷۰%، ۷۹% و ۸/۵۹% بوده و برای غلظت ppm ۱ به ترتیب ۸/۵۱%، ۷/۵۲% و ۶/۵۲% بوده و برای غلظت ppm ۱۰ سرب به ترتیب ۴/۵۳%، ۸/۵۷% و ۸/۵۹% بوده است. راندمان حذف کادمیوم نیز در غلظت ppm ۱/۰ کادمیوم به ترتیب ۴/۲۳%، ۵/۳۷% و ۴/۵۹% بوده وبرای غلظت ppm ۱ به ترتیب ۹/۳۷%، ۴۵% و ۳/۴۱% و در غلظت ppm ۱۰ به ترتیب ۳/۶۸%، ۶/۶۸% و ۶۷% بوده است.

نتیجه­گیری: بسترهای سرباره و زئولیتی راندمان بیشتری در حذف سرب و کادمیوم نسبت به بسترهای ماسه‌ای معمولی دارند لذا جهت حذف فلزات از منابع آبی می‌توان این نوع بسترها را به جای ماسه معمول استفاده نمود.