۲ نتیجه برای امید در قرآن و روایات
علی حکیم زاده اردکانی، محمدحسین فلاح، سعید وزیری، ابوالقاسم عاصی مذنب،
دوره ۱۹، شماره ۵ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه : اخیرا میان روانشناسان غربی و دانشمندان علوم انسانی، مثبت اندیشی و داشتن نگرشی امیدوارانه به زندگی، به عنوان یکی از مؤثرترین روشهای درمان بیماری های روانی، به ویژه ناامیدی و افسردگی، مورد توجه قرار گرفته است که در این زمینه درمان یکپارچه توحیدی اثرپذیری خوبی از خود نشان داده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی الگوی قرآنی- روایی امید درمانی با رویکرد درمان یکپارچه توحیدی بر امید به زندگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد انجام شد.
روش بررسی: در این پژوهش نیمه آزمایشی، از بین کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، نمونه ای به حجم ۳۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس و جایگزینی تصادفی در دو گروه (۱۵ نفره) انتخاب شد. دوره ی مشاوره گروهی در ۵ جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. از مقیاس امید اسلامی خلیلیان شلمزاری، جندقی و پسندیده (۱۳۹۲) برای گردآوری داده ها استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون کواریانس چند متغیری تحلیل شد.
یافته‌ها: ضریب اندازه ی اثر نشان می دهد که ۸۹ درصد تفاوت دو گروه آزمایش و کنترل مربوط به مداخله ی آزمایشی (۰۰۰/۰ P <) است. مقدار F نشان می‌دهد که ابعاد امید به زندگی (هدف، تلاش، اسباب، تکیه گاه، موانع امید، رابطه فرد و تکیه گاه و راه حل) گروه آزمایش افزایش یافته و در سطح معناداری ۰۵/۰ a= معنادار بود.
یافته ها: الگوی قرآنی- روایی امید درمانی با رویکرد درمان یکپارچه توحیدی (به صورت مشاوره گروهی) می تواند بر امید به زندگی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد روش درمانی موثری باشد.
علی حکیم زاده اردکانی، محمد حسین فلاح، سعید وزیری، ابوالقاسم عاصی مذنب،
دوره ۲۰، شماره ۴ - ( ۸-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: در قرآن کریم، بارها و به شیوه های مختلف، دربارۀ امید و امیدواری به آینده سخن گفته شده است. به طور کلی بررسی مفهوم امید، بیانگر این است که امید در هر حالت، به معنای انتظار برای دستیابی به هدف، همراه با تلاش است. در سالهای اخیر، برای دستیابی به چنین هدفی مخصوصا در ایران، از درمانگری یکپارچه توحیدی بهره می برند. این مطالعه با هدف طراحی و اعتبار سنجی الگوی قرآنی- روایی امید درمانی با رویکرد درمان یکپارچه توحیدی انجام گرفت.
روش بررسی: این مطالعه بصورت روشی ترکیبی (کیفی و کمی) از نوع اکتشافی است. نمونه آماری در بخش کیفی ۴۸ نفر به روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی ۳۱۳ نفر به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی چک لیست و مصاحبه نیمه ساختارمند ودر بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. در فرایند تحقیق ادبیات امید در قرآن و روایات و منابع روانشناسی مورد مطالعه قرار گرفت و شاخصهای امید و امید درمانی از این ادبیات استخراج گردید، سپس بر اساس الگوهای درمان یکپارچه توحیدی، سازه‌هاییبه شکل مراحل درمان برای شاخص ها تعریف شد. نهایتا میزان تناسب شاخص ها با سازه‌ها و سازه‌ها با مراحل الگوهای موجود سنجیده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش کیفی از کدگذاری آزاد و در بخش کمی از تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عامل تاییدی استفاده شد.
یافته ها: یافته‌ها حاکی از استخراج الگوی قرآنی- روایی امید درمانی در ۴ مرحله، ۸گام، ۱۵ مولفه و ۷۵ گویه است. مراحل و مولفه های الگو: مرحله۱) درک معنا و مقصد امید توحیدی (انتظار امری محبوب از سوی خداوند/احسان از سوی خدا/ آرامش در پیشگاه خدا/میل به حقیقت- امید اخروی/امید دنیوی)، مرحله۲) تعیین مسیرهای امید توحیدی (نگرش مثبت به حل مشکلات/ درک نیازها و آرزوها/ ایجاد رفتار توحیدی)، مرحله۳) معنا بخشیدن به امید توحیدی (تقویت ایمان و اعتقاد/انجام مناسک و عبادات/ امید به جلب رحمت و مواهب الهی/امید به پرهیزکاری و هدایت الهی) و مرحله۴) یکپارچه‌سازی باور و رفتار توحیدی (یکپارچه سازی باور و رفتار).
نتیجه گیری: با توجه به میزان تناسب الگوهای امید درمانی و الگوی ارایه شده در این پژوهش می توان گفت الگوی حاضر برای درمان ناامیدی کارساز باشد.
