دوماهنامه علمی پژوهشی

---

چکیده

سابقه و اهداف: بنزن، به عنوان یکی از ترکیبات آلی فرار و سرطانزا، می تواند از انواع فوم ها و پلاستیک های موجود در کابین خودرو آزاد گردد. هدف از انجام این مطالعه تعیین  میزان غلظت بنزن موجود در کابین تاکسی های  شهر یزد می باشد.

روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی بوده و در فصل بهار انجام شده است. که به شیوه طبقه ای-تصادفی تعداد۳۰ تاکسی انتخاب و از هوای داخل کابین توسط پمپ نمونه برداری فردی و کیسه تدلار نمونه گیری گردید و نمونه ها  با روش میکرواستخراج از فاز جامد استخراج و با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی با دتکتور یونش شعله ای تجزیه و تعیین مقدار گردیدند.

یافته ها: با توجه به نتایج، میانگین غلظت بنزن در کلیه تاکسی ها در وضعیت توقف بیشتر از وضعیت حرکت بود بطوری که میزان آن در وضعیت توقف ۹۰۵ و در وضعیت حرکت ۳۰۹ میکروگرم گرم بر متر مکعب بود و اختلاف میانگین ها نیز از لحاظ آماری معنی دار می باشد. همچنین بالاترین و پایین ترین غلظت بنزن داخل کابین در حالت توقف g/m^۳µ۳۲۰۰ و ۱۲۲ و در وضعیت حرکت به ترتیبg/m^۳ µ۱۰۰۰ و g/m^۳µ۵۷ بود. با توجه به یافته ها، میانگین غلظت بنزن در تاکسی های با عمر بیشتر از ۶ ماه (g/m^۳µ۸۲± ۱۱۳۸) بیشتر از تاکسی های با عمر کمتراز ۶ ماه (g/m^۳µ ۶۸۷± ۶۷۱) می باشد ولی اختــلاف میانگین ها در دو وضـعیت توقف و حرکـت از لحـاظ آمـاری معـنی دار نمی باشد(۰۵/۰P>).

نتیجه گیری:نتایج این مطالعه نشان می دهد که غلظت بنزن داخل کابین تاکسی های مورد مطالعه بالا بوده و از حد استاندارد نیز بالاتر می باشد. با توجه به این که در فصل تابستان درجه حرارت در اکثر نقاط کشور بالاتر  می باشد و با توجه به این که در اکثر نقاط پارکینگ مسقف پیش بینی نشده و یا تعداد آن ها کم می باشد لذا  خودروها عمدتاً در فضای باز و زیر آفتاب پارک می شوند و احتمال متصاعد شدن ترکیبات فرار و به ویژه بنزن افزایش می یابد.

  این مقاله برگرفته از پایان نامه دوره کارشناسی ارشد بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی شهیدصدوقی یزد می باشد.

---

  مقدمه: بافت شبکه ای یکسان و محکم در سلولز باکتریایی امکان استفاده از آن را به عنوان فیلتر و جاذب فراهم می نماید. در این تحقیق از سلولز باکتریایی حاصل از رشد و تکثیر باکتری استوباکتر گزیلینوم که قبلا در آزمایشگاه تولید شده و با تابش اشعه مایکروویو به صورت جامد متورم تبدیل شده بود به عنوان جاذب بخارات تولوئن از هوا استفاده گردید.

  روش بررسی: برای اندازه گیری ظرفیت جذب، مقدار ۶ گرم سلولز میکروبی در ستون شیشه ای با حجم ۲۰ میلی لیتر قرار گرفت و غلظت ppm ۱۵۰ از بخارات تولوئن با جریان هوای عبوری ml/min ۲/۰ در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد، از بستر جاذب عبور داده شد و همزمان مقدار تولوئن خروجی در زمانهای مختلف اندازه گیری گردید.

  یافته ها: یک گرم سلولز میکروبی متورم و دانه بندی شده با مش۲۰ می تواند نزدیک به ۱میلی گرم ( mg ۹۵/۰) بخارات تولوئن را در طی مدت ۱۳ دقیقه جذب نماید و به حالت اشباع کامل برسد. همچنین میزان ۲۰ سانتی متر مکعب کربن اکتیو و سلولز میکروبی در شرایط یکسان به ترتیب پس از ۷۰ دقیقه و ۳۹ دقیقه به حالت اشباع رسیدند.

  نتیجه گیری: هرچند که سلولز باکتریایی در حجم یکسان ظرفیت کمتری نسبت به کربن اکتیو دارد ولی با توجه به اینکه چگالی آن بسیار کمتر می باشد می توان گفت که توانایی وزنی سلولز باکتریایی بالاتر از کربن اکتیو در جذب بخارات تولوئن بوده است.

  

 

 

 

---

چکیده

مقدمه: قارچ ها در سراسر کره زمین وجود دارند و تقریباً به اندازه گیاهان گلدار فراوان وگوناگون می باشند و به طریق اسپور زایی تولید مثل می کنند. قارچ ها قادرند در دمای بدن  رشد کرده و به راحتی افراد حساس را آلوده نموده و عفونت هایی را  ایجاد نمایند. لذا بررسی اسپورهای قارچی که یکی از شاخص های مهم کیفیت بیولوژیکی هوا  می باشد، هدف این مطالعه نیز قرار گرفته است. 

  روش بررسی: این پژوهش یک  مطالعه توصیفی - مقطعی می باشد که در شهر دامغان و دو روستا از توابع آن انجام گرفت. نمونه برداری با استفاده از دستگاه نمونه بردار بیوآئروسل در ارتفاع تراز تنفسی (m ۲-۱) به صورت نمونه برداری مستقیم روی محیط کشت سابوردکستروز آگار انجام شد. در ۵ نقطه از معابر شهری و ۵ نقطه از هر یک از روستا ها نمونه برداری با ۲ بار تکرار  در روزهای مختلف از یک فصل و با دبی ۲۸ لیتر بر دقیقه به مدت ۵ دقیقه انجام شد.

یافته ها: در این مطالعه در مجموع ۱۳۲ کلنی در نمونه ها مشاهده شد، که نمونه های شهر دامغان با ۶۴ کلنی بیشترین تعداد  و روستاهای مهماندوست با ۳۶ و جزن با ۳۲ ، کمترین تعدادکلنی را داشتند. بیشترین گونه های قارچی در هوای دامغان شامل؛ آسپرژیلوس فومیگاتوس، آلترناریا، پنی سیلیوم و آسپرژیلوس فلاووس بودند و بیشترین تعداد گونه های هوای روستاهای جزن و مهماندوست شامل؛ آسپرژیلوس فومیگاتوس، آسپرژیلوس فلاووس و پنی سیلیوم بود.

نتیجه گیری : براساس نتایج، هوای روستاهای دامغان به لحاظ وجود اسپورهای قارچی از کیفیت مطلوبتری برخودارمی باشند. لذا حضور افراد بیمار یا حساس از این نظردر مناطق روستایی یا مناطق کم تراکم وکم تردد مشابه روستا، می تواند در ارتقای سلامتی این افراد تاثیر گذار باشد.

---

مقدمه: جایگزینی نفت کوره با گاز طبیعی در کوره های آجرپزی، یکی از عوامل مؤثر بر کاهش آلودگی هوا و همچنین کاهش هزینه این کوره ها است. هدف از انجام این مطالعه، برآورد میزان کاهش آلاینده های هوا در نتیجه گازسوزشدن کوره های آجرپزی استان یزد می باشد. روش بررسی: در این تحقیق توصیفی، میزان مصرف گاز طبیعی ۴۶ کوره آجرپزی استان یزد از ابتدای گازسوزشدن آنها تا پایان شهریور ۹۱ محاسبه و میزان نفت کوره معادل آن بر اساس ارزش حرارتی آنها برآورد شد. سپس آلاینده های هوای تولیدی ناشی از مصرف گاز طبیعی و نفت کوره در این مدت با هم مقایسه و میزان کاهش هر کدام از آلاینده ها بر حسب تن مشخص شد. در نهایت میزان صرفه جویی ریالی و صرفه جویی در هزینه های اجتماعی تخریب محیط زیست ناشی از استفاده از گاز طبیعی به جای نفت کوره محاسبه شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که از ابتدای گازسوزشدن کوره های آجرپزی استان یزد (از سال ۸۷) تا پایان شهریور ۹۱، از تولید و انتشار گاز CO۲ به میزان ۷۱/۱۳۰۴۸۵ تن و انتشار سایر آلاینده ها به میزان ۶۳/۸۶۹۵ تن به اتمسفر کاسته شده است. میزان صرفه جویی ریالی ناشی از گازسوزشدن این کوره ها در طی این مدت، ۵۷۸/۱۸۷ میلیارد ریال بوده است . علاوه بر صرفه جویی ریالی ذکرشده، مقدار۳۸۰/۱۲۹ میلیارد ریال در هزینه های اجتماعی و زیست محیطی ناشی از انتشار آلاینده ها به اتمسفرصرفه جویی شده است. نتیجه گیری: با توجه به آثار مثبت اقتصادی، زیست محیطی و بهداشتی ناشی از گازسوزشدن کوره های آجرپزی، برنامه ریزی و تأمین اعتبار جهت گازسوزنمودن سایر کوره های آجرپزی ضروری است.

---

مقدمه: وسایل نقلیه موتوری از منابع مهم مصنوعی آلودگی هوا محسوب می­شوند و در این میان، اتومبیل­های شخصی سهم ۹۰ درصدی از کل انرژی مصرف شده در بخش حمل و نقل را دارند. عوامل انسانی نقش بسیار مهمی بر میزان آلودگی هوای ناشی از خودرو بر عهده دارند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد رانندگان شهر یزد در زمینه راهکارهای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگی هوای ناشی از خودرو انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بصورت مقطعی انجام شد و جامعه مورد بررسی، رانندگان  شهر یزد می­باشند. ابزار جمع آوری داده ها، یک پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل متغیرهای جمعیتی،آگاهی، نگرش و عملکرد بود. نمونه­گیری به روش تصادفی ساده بود و در مجموع ۲۵۰ پرسشنامه تکمیل شد. اطلاعات بدست آمده پس از واردن کردن در نرم افزار آماری SPSS، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته­ ها: نتایج نشان داد که با افزایش سن، میزان آگاهی، نگرش و عملکرد رانندگان بطور معناداری افزایش می­یابد (۰۵/۰ >P). مطابق با نتایج، میانگین نمره آگاهی، نگرش و عملکرد رانندگان مرد در زمینه راهکارهای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگی هوای ناشی از خودرو بیشتر از رانندگان زن می باشد. میزان آگاهی افرادی که سابقه رانندگی کمتر از ۲ سال داشتند، به طور معناداری کمتر بود  (۰۰۰/۰ =P) و نگرش رانندگانی که سابقه بیش از ۵ سال داشتند بصورت معناداری بیشتر بود (۰۰۲/۰ =P). آگاهی ۱۸۶ نفر (۴/۷۴%) از رانندگان در مورد راهکارهای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگی هوای ناشی از خودرو، متوسط و عملکرد ۱۶۱ نفر (۴/۶۴%) از آنان در حد متوسط بود. از نظر آماری بین متغیرهای آگاهی، نگرش و عملکرد رانندگان، همبستگی مثبت وجود داشت.
نتیجه­ گیری:آگاهی، نگرش و عملکرد رانندگان شهر یزد در زمینه راهکارهای کاهش مصرف سوخت و کنترل آلودگی هوای ناشی از خودرو، متوسط می باشد و این افراد نیاز به آموزش بیشتری دارند.