دوره 23، شماره 5 - ( آذر و دی 1403 )
جلد 23 شماره 5 صفحات 115-97 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) ، gh.manshaei@khuisf.ac.ir
چکیده: (287 مشاهده)
مقدمه: اختلال بیش‌فعالی/نقص‌توجه از مشکلات جدی در محیط‌های آموزشی به شمار می‌آید و تأثیرات منفی قابل توجهی بر ابعاد سلامت روان دانش‌آموزان دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان ذهن‌آگاهی کودک‌محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر همدلی عاطفی- شناختی دانش‌آموزان دبستانی مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/نقص‌توجه دارای قلدری انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش نیمه‌تجربی در سال 1402 و با استفاده از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماهه در یک بازه زمانی شش ماهه در شهر اصفهان انجام شد. نمونه‌گیری به روش هدفمند انجام و 54 پسر ۹ الی ۱۱ ساله دارای معیارهای ورود به صورت تصادفی در سه گروه 18 نفره (ذهن‌آگاهی کودک‌محور (18=N)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (18=N) و گروه کنترل (18=N) جایگزین شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه همدلی کودک و نوجوان جمع‌آوری شد. شرکت‌کنندگان گروه اول، درمان ذهن‌آگاهی کودک‌محور را در 10 جلسه 60 دقیقه‌ای و 2 بار در هفته و گروه مداخله دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 9 جلسه 60 دقیقه‌ای و 2 بار در هفته دریافت کردند. در پایان پژوهش در هر گروه 15 نفر باقی ماندند و تجزیه و تحلیل داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن‌فرونی و با بهره‌گیری از نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله ذهن‌آگاهی کودک‌محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر همدلی عاطفی (0۵/0>p) و شناختی (0۵/0>p) موثر بوده و این اثربخشی در مرحله پیگیری نیز حفظ شده است (0۵/0>p) اما تفاوت معنی‌داری بین اثربخشی مداخلات مشاهده نشد(0۵/0<p).
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که هر دو مداخله درمان ذهن‌آگاهی کودک‌محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به‌طور موثری بر افزایش همدلی عاطفی و شناختی در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/نقص‌توجه تأثیر داشته و می‌تواند توسط درمانگران استفاده شود.
روش بررسی: این پژوهش نیمه‌تجربی در سال 1402 و با استفاده از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماهه در یک بازه زمانی شش ماهه در شهر اصفهان انجام شد. نمونه‌گیری به روش هدفمند انجام و 54 پسر ۹ الی ۱۱ ساله دارای معیارهای ورود به صورت تصادفی در سه گروه 18 نفره (ذهن‌آگاهی کودک‌محور (18=N)، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (18=N) و گروه کنترل (18=N) جایگزین شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه همدلی کودک و نوجوان جمع‌آوری شد. شرکت‌کنندگان گروه اول، درمان ذهن‌آگاهی کودک‌محور را در 10 جلسه 60 دقیقه‌ای و 2 بار در هفته و گروه مداخله دوم درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 9 جلسه 60 دقیقه‌ای و 2 بار در هفته دریافت کردند. در پایان پژوهش در هر گروه 15 نفر باقی ماندند و تجزیه و تحلیل داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بن‌فرونی و با بهره‌گیری از نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله ذهن‌آگاهی کودک‌محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر همدلی عاطفی (0۵/0>p) و شناختی (0۵/0>p) موثر بوده و این اثربخشی در مرحله پیگیری نیز حفظ شده است (0۵/0>p) اما تفاوت معنی‌داری بین اثربخشی مداخلات مشاهده نشد(0۵/0<p).
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که هر دو مداخله درمان ذهن‌آگاهی کودک‌محور و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به‌طور موثری بر افزایش همدلی عاطفی و شناختی در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/نقص‌توجه تأثیر داشته و می‌تواند توسط درمانگران استفاده شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
روان شناسی
دریافت: 1403/6/19 | پذیرش: 1403/8/6 | انتشار: 1403/10/10
دریافت: 1403/6/19 | پذیرش: 1403/8/6 | انتشار: 1403/10/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |