Research code: 402018
Ethics code: IR.DUMS.REC.1402.051
Sarabi N, Moosavi A, Karimi H, Moradi E. Knowledge, attitude and practice of prevention of cardiovascular diseases in patients with type 2 diabetes in Dezful City in 2024. TB 2024; 23 (2) :33-49
URL:
http://tbj.ssu.ac.ir/article-1-3628-fa.html
سرابی نسرین، موسوی احمد، کریمی حمید، مرادی احسان. آگاهی، نگرش و عملکرد پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شهرستان دزفول در سال 1403. طلوع بهداشت. 1403; 23 (2) :33-49
URL: http://tbj.ssu.ac.ir/article-1-3628-fa.html
دانشگاه علوم پزشکی دزفول ، dr_ahmad_mosavi@yahoo.com
متن کامل [PDF 761 kb]
(155 دریافت)
|
چکیده (HTML) (187 مشاهده)
متن کامل: (341 مشاهده)
آگاهی، نگرش و عملکرد پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شهرستان دزفول در سال 1403
نویسندگان: نسرین سرابی1، احمد موسوی2، حمیدی کریمی3، احسان مرادی4
1.استادیار پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران
2.دانشیار مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، گروه بهداشت و پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران شماره تماس: 09368128933 mosavi@yahoo.com Email:
3.استادیار غدد درون ریز و متابولیسم، گروه داخلی، دانشکده پزشکی، بیمارستان گنجویان، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران
4.دانشجوی پزشکی کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران
چکیده
مقدمه: آگاهی، نگرش مثبت و عملکرد مناسب از مهم ترین عوامل در کنترل عوارض قلبی عروقی در بیماری های مزمن مانند دیابت به شمار می روند. لذا این مطالعه با هدف بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 385 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 که از بهمن ماه 1402 تا فروردین 1403 به کلینیک دیابت بیمارستان گنجویان دزفول مراجعه کرده بودند، به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه کوهی و همکاران (2021) مربوط به آگاهی، نگرش و عملکرد پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی که آلفای کرونباخ برای تمامی ابعاد پرسشنامه 6/0< مشخص شده بود و CVR و CVI آن در این مطالعه به ترتیب 90/0 و 85/0 بود استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و P-value کمتر از 05/0 تجزیه و تحلیل شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار و همچنین آمار استنباطی نظیر همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل و ANOVA استفاده شد.
یافتهها: نتایج این مطالعه نشان داد که 1/57 درصد شرکت کنندگان در دامنه سنی 40 تا 60 سال و 5/67 درصد افراد زنان بودند. بیماران از آگاهی (42/5 ± 06/20) و نگرش (99/4 ±80/46) بالایی نسبت به پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی برخوردار بودند اما سطح عملکرد آنها در این زمینه تقریبا در حد متوسط بود (03/5 ± 65/8). همچنین بین آگاهی و نگرش رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد (6/0 , r = 001/0 P=).
نتیجهگیری: علیرغم آگاهی و نگرش بالای بیماران در زمینه پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی، عملکرد آنها در این زمینه مناسب نیست. در این راستا، بررسی موانع و تسهیل کننده های عملکرد مناسب در زمینه پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در این بیماران از وظایف مدیران بیمارستان است.
واژههای کلیدی: دیابت ملیتوس، آگاهی، نگرش، بیماریهای قلبی عروقی
مقدمه
دیابت یکی از شایع ترین بیماری های غیرواگیردار است که بیشترین شیوع را در بین بیماری های متابولیک در جهان دارد(1). تخمین زده می شود که 415 میلیون در سراسر جهان مبتلا به دیابت هستند. از این تعداد 91% مبتلا به دیابت نوع 2 هستند. همچنین مشخص شده که تعداد این بیماران تا سال 2020 به 642 میلیون نفر می رسد(2). در ایران 9/11% افراد مبتلا به دیابت در دامنه سنی 25 تا 70 سال هستند و برآورد شده که تا سال 2030 حدود 2/9 میلیون ایرانی مبتلا به دیابت خواهند بود(3).
بیماران دیابتی نسبت به غیردیابتی ها با احتمال بیشتری در معرض عوارض میکروواسکولار و ماکروواسکولار قرار دارند(4). یکی از این عوارض بیماری های قلبی عروقی هستند. دیابت نوع 2 با انواع بیماری های قلبی عروقی مرتبط است(5). بیماری های ایسکمیک قلب، نارسایی قلبی، سکته مغزی، بیماری عروق کرونر و بیماری شریان محیطی، اصلی ترین بیماری های قلبی عروقی مرتبط با دیابت نوع 2 هستند(6). مطالعه جانجانی و همکاران (1402) که در ایران انجام شد، نشان داد که میزان سکته قلبی در زنان سالمند دیابتی بیشتر از زنان سالمند غیردیابتی است، همچنین یافته های مطالعه تائید کردند که بیماری دیابت نقش زمینه ای در بروز سکته قلبی قبل از سالمندی دارد(4). بیماری های قلبی عروقی تقریبا 32 درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 را در سراسر جهان تحت تایر قرار داده و منجر به مرگ حداقل 50 درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می شوند(6).
مهم ترین عوامل موثر در پیشگیری و کنترل عوارض قلبی عروقی در بیماری های مزمن مثل دیابت، میزان آگاهی، نگرش مثبت، تداوم عملکرد صحیح و خودکارآمدی بیمار هستند که تعیین کننده سطح سلامتی بیمار می باشند(7). آگاهی افراد از عوامل خطرساز بیماری های قلبی عروقی منجر به رعایت رفتارهای پیشگیری و کاهش بروز بیماری و همچنین کاهش هزینه های درمانی می گردد(8). با وجودی که بیماری های قلبی عروقی علت اصلی عوارض و مرگ و میر در بیماران دیابتی است. با این حال، بسیاری از بیماران دیابتی هنوز از ارتباط بین این دو بیماری اطلاعی ندارند و ممکن است اقدامات مناسبی برای کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی انجام ندهند.
نتایج مطالعه چاوان و همکاران (2023) در هند با هدف بررسی دانش مرتبط با پیشگیری از عوارض میکرو وماکروواسکولار در بیماران دیابتی نشان داد که تنها 5/16 درصد بیماران دیابتی در مورد پیشگیری از عوارض ماکروواسکولار و میکروواسکولار دارای دانش بالایی هستند(9). نتایج مطالعه عثمان و مدزائین (2021) در مالزی در مورد دانش و عملکرد پیشگیری از بیماری قلبی عروقی در بیماران دیابتی نشان داد که بیماران دیابتی از دانش کافی در مورد بیماری های قلبی عروقی برخوردارند اما عملکرد پیشگیرانه آنها در این زمینه ضعیف است(10). همچنین نتایج مطالعه فتانی و همکاران (2018) درعربستان با هدف بررسی دانش مرتبط با عوارض دیابت، تبعیت از رژیم دارویی و کنترل دیابت نشان داد که با وجودی که آگاهی بیماران دیابتی از عوارض دیابت 80 درصد بود اما آگاهی مربوط به خطر بیماری های قلبی در دیابتی ها تنها 1/40 درصد بود(11). مطالعه لانگ و همکاران (2014) مرتبط با تغییر رفتار سالم و پیامدهای قلبی عروقی در بیمماران دیابت تازه تشخیص داده شده در انگلیس نشان داد که عملکرد مناسب در بیماران مبتلا به دیابت تازه تشخیص داده شده با کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی در 5 سال آینده مرتبط است. آنها بیان کردند که کاهش مصرف الکل وافزایش فعالیت فیزیکی در این راستا کمک کننده هستند(12). همچنین مطالعه وو و همکاران (2023) در چین مرتبط با بررسی فعالیت بدنی، بی تحرکی و خطر بیماری های قلبی عروقی در بیماران دیابتی نشان داد که فعالیت بدنی با کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 همراه است(13).
ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد صحیح بیماران مبتلا به بیماری های مزمن در زمینه کنترل و پیشگیری از عوارض بیماری، مبنایی برای طراحی و توسعه برنامه های آموزشی فراهم می کند(14). لذا این مطالعه به بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در زمینه پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی پرداخت.
روش بررسی