مقدمه: بیماری دیابت از جمله بیماری‌های مزمنی است که شیوع آن بسیار زیاد و روز به روز درحال افزایش است. در این مطالعه ضمن تعیین عوامل موثر بر بیماری دیابت به مقایسه دو مدل خطی تعمیم‌یافته وخطی آمیخته تعمیم‌یافته می‌پردازیم.

روش بررسی: داده‌های این مطالعه مربوط به طرح تحقیقاتی بررسی شاخص‌های اپیدمیولوژیک بیماری دیابت بزرگسالان در گروه سنی 30سال وبالاتر شهری استان یزد می‌باشد. در این مطالعه جمعا 2795 نفر با انجام آزمایش قند خون از لحاظ ابتلا به دیابت بررسی شدند. برای تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک آمیخته ورگرسیون لجستیک معمولی از نرم افزار  R استفاده شد.

یافته‌ها: در این مطالعه متغیر‌های سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت، سن، شاخص توده بدنی و دورکمر به دور باسن در هردو مدل معنی‌دار شد ( 001/p<.) ، با این تفاوت متغیر که شغل در مدل رگرسیون لجستیک معمولی در سطح1/0 معنی‌دار بود ولی در مدل رگرسیون لجستیک آمیخته معنی دار نبود. همچنین، متغیرهای  مساحت خانه، سطح تحصیلات و جنسیت در هیچ یک معنی دار نشد. با توجه به مقادیر نسبت شانس نیز در برخی از آنها شاهد تفاوت قابل‌توجهی بین دو مدل هستیم. با توجه به خطای استاندارد ضرایب ومقایسه مقادیر آن در دو مدل، شاهد کم برآوردی در مدل رگرسیون لجستیک معمولی بودیم.

نتیجه‌گیری: بکار‌گیری مدل‌های آمیخته تعمیم‌یافته منجر به نتایج دقیق‌تر می‌شود و ازکم برآوردی خطای استاندارد ضرایب جلوگیری می‌کند.