دوماهنامه علمی پژوهشی

مقدمه: گروه رنگ‌زای آزو به‌طور گسترده برای رنگ رزی الیاف مورد استفاده قرار می‌گیرند. متیلن بلو یکی از رنگ‌های این گروه می‌باشد که بدلیل وجود حلقه‌های بنزنی در ساختار آن موجب سمی بودن و ماندگاری آن در محیط می‌شود. عدم تصفیه مناسب آن، صدمات جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می‌کند. یکی از راه‌های حذف این رنگ از منابع طبیعی جذب آن بوسیله جاذب‌ها می‌باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی سینتیک واکنش و ایزوترم های جذب رنگ متیلن بلو پامیس پودری می‌باشد.

روش بررسی: فرایند جذب در شرایط آزمایشگاهی در pH خنثی،غلظت ثابت رنگ و دوزهای مختلف جاذب مورد بررسی قرار گرفت. سپس غلظت باقیمانده در محلول رنگ از طریق جذب بوسیله با دستگاه اسپکتروفتومتر (Cary 50 ساخت کمپانی (Perkin Elmerدر طول موج nm 665اندازه‌گیری شد. به منظور درک چگونگی جذب، داده های بدست آمده با ایزوترم‌های جذب لانگمیر، فروندلیچ، تمکین، هارکینز- جورا، دوبینین-رادوشکویچ و سینتیک های واکنش شبه درجه اول، شبه درجه دوم، پخش درون ذره‌ای و الوویچ برازش شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد در بین پنج مدل ایزوترمی مورد بررسی فرایند جذب از ایزوترم هارکینز- جورابا 9914/0R²= بیشترین تبعیت را دارد، همچنین چگونگی جذب از هر دو ایزوترم لانگمیر و فروندلیچ نیز تبعیت مناسبی دارد‌(9633/0 R²= 9365/0R²=) و این بدین معنی است که فرایند جذب هم به صورت تک لایه‌ای و هم چند‌لایه‌ای صورت می‌گیرد. پایین بودن متوسط انرژی آزاد(KJ/mol323/0E=) در مدل دوبینین- رادوشکویچ نشان داد جذب فیزیکی فرایند غالب جذب است. همچنین فرایند جذب از واکنش شبه درجه دوم (9998/0R²=) تبعیت می‌کند.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان گفت جذب رنگ متیلن‌بلو به صورت چند‌لایه‌ای بیشتر از تک‌لایه‌ای صورت می‌گیرد و پوکه معدنی جاذبی کارا برای حذف رنگ متیلن بلو می‌باشد(2/0RL=).