مقدمه: تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6 ماهگی بهترین تغذیه برای کودک می باشد که تأمین کننده نیازهای جسمی، فیزیو لوژیک و روحی او تا شش ماهگی است و باعث کاهش بروز برخی عفونت ها می شود و تابحال کمتردر تحقیقات بهداشتی مورد توجه قرار گرفته است. لذا مطالعه  حاضر با هدف تعیین شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی و برخی عوامل مرتبط با آن در شهر اردکان ارائه می شود.

روش بررسی: طی یک مطالعه توصیفی مقطعی در مرداد ماه 1390،  413 کودک 12- 6 ماهه از 4 مرکز بهداشتی درمانی شهری شهر اردکان بصورت سر شماری مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات بوسیله پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه با مادر جمع آوری گردید. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک و نیز اطلاعات مربوط به وضعیت تغذیه کودک در 6 ماهه اول زندگی بود. تمامی مادران داوطلبانه در مطالعه  شرکت کردند.

یافته ها: 8/50 %اطفال مورد بررسی  پسر و 2/49% دختر بودند میزان تغذیه انحصاری فقط با شیر مادر تا 6 ماهگی 1/6% درصد و میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر و آب جوشیده 6/34% بود. میانگین مدت تغذیه انحصاری فقط با شیر مادر22/2±49/3 ماه و میانگین مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر و آب جوشیده           79/1± 55/4 ماه بود. بین تغذیه انحصاری با شیر مادر و توقف وافت رشد ارتباط معنی دار آماری وجود داشت. مهم ترین موانع تغذیه انحصاری با شیر مادر از دید مادران بترتیب گریه بدون علت و بیقراری نوزاد ودرک ذهنی از ناکافی بودن شیر مادر گزارش گردید.

نتیجه گیری: میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در سطح پایین گزارش شد و اکثر مادران شیرده در زمینه کافی بودن شیر خود در شش ماهه اول جهت تغذیه شیر خوار توجیه نبوده و  علت عدم موفقیت خود را در انجام این رفتار موارد نامربوطی از جمله بیقراری نوزاد ودرک ذهنی از کافی نبودن شیر ذکر کردند که نشان دهنده عدم آگاهی لازم  آنان در این زمینه می باشد، بعلاوه افراد با سواد در امر تغذیه انحصاری با شیر مادر موفق تر از افراد کم سواد بودند که همه موارد فوق گواه برنیاز آموزشی بیشتر جهت افزایش آگاهی مادران شیرده در این زمینه میباشد.