دوماهنامه علمی پژوهشی

بررسی استفاده مجدد از پساب شهرکهای صنعتی جهت مصارف کشاورزی و آبیاری
(مطالعه موردی: تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبد)
نویسندگان: عذرا دهقانی فیروزآبادی¹، هادی زارعی محمودآبادی² ،محمد حسن احرامپوش³
1. دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آلودگیهای محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات،یزد
2. نویسنده مسئول: استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
تلفن تماس: 09131527535hadyzarei@yahoo.com    Email:
3. استاد گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت ،دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی  شهید صدوقی یزد
چکیده
مقدمه: استان صنعتی یزدبا دارا بودن شهرکهای صنعتی متعدد در محدوده خود و به دنبال آن حجم فاضلابهای تولیدی ناشی از این شهرکها با مشکل کم آبی بشدت مواجه است. بنابراین لزوم تصفیه مناسب فاضلابها و مدیریت کارآمد پسابهای تولیدی شهرکهای صنعتی این استان به طور جدی می بایست مطرح و مورد پیگیری مسئولانقرار گیرد. هدف از این مطالعه امکان سنجی استفاده مجدد از پساب شهرک صنعتی جهان آباد میبد جهت مصارف کشاورزی و آبیاری می باشد.
روش بررسی: مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی مقطعی است. در این تحقیق، از مقادیر متوسط حاصل از نتایج نمونه برداری و آزمایشات انجام گرفته بر روی پساب خروجی تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبد در سال1391(مرداد ماه لغایت دی ماه) استفاده شده است. مقادیر متوسط پارامترهای BOD₅،COD، TSSو ... با استانداردهای تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست مقایسه و در نرم افزار اکسل تحلیل گردید.
یافته ها: طبق نتایج بدست آمده مقادیر متوسط پارامترهای کیفیCOD،BOD₅ ، TSS ، SO4،pH وکدورت مورد بررسی از پساب خروجی تصفیه خانه به ترتیب312،160، 92،162(mg/L)، 2/8 و 4/31(NTU)تعیین گردید.
نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می­دهد مقادیر متوسط پارامترهای کیفی مورد بررسی از پساب خروجی تصفیه خانه مورد مطالعه به غیر از  BOD₅وCOD در محدوده استاندارد و حد مجاز جهت مصارف کشاورزی و آبیاری قرار دارد که ممکن است عملکرد زیست محیطی نامطلوب این دو پارامتر را در پی داشته باشد.
واژه های کلیدی: تصفیه خانه فاضلاب، استفاده مجدد، مصارف کشاورزی، شهرک صنعتی جهان آباد
این مقاله برگرفته از پایان نامه دوره کارشناسی ارشد مهندسی آلودگیهای محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات یزد می باشد.

مقدمه
امروزه با رشد جمعیت شهری و به دنبال آن بالا رفتن سطح بهداشت و آگاهی مردم، میزان مصرف آب افزایش یافته است. مصرف بالای آب، صعود میزان فاضلاب را به همراه خواهد داشت. رهاسازی فاضلاب خام در طبیعت باعث آلوده شدن محیطزیست می­شود و تاثیر بدی در کیفیت جریانات سطحی و زیرزمینی می­گذارد. تصفیه فاضلاب، ضمن حفظ محیط زیست باعث بهره­برداری از فاضلاب و استحصال و بازیافت آب مصرف شده  می­شود(1).
رفتارهای غیرمسئولانه و تخلیه فاضلاب خام در محیط زیست خطرات بهداشتی و زیست محیطی زیادی را به دنبال دارد. این در­حالیست که به رغم تصویب قوانین مختلفبر لزوم تصفیه فاضلاب و سپس رهاسازی آن در محیط زیست، استفاده از فاضلاب خام و یا بسیار جزئی تصفیه شده در کشور­های در حال توسعه روند رو به رشدی دارد که این خود خبر از سطح پایین بینش زیست­محیطی این کشورها می­دهد(2).
فاضلاب خام حاوی عوامل بیماری زای فراوانی است، قبل از استفاده مجدد می­بایستبا تکنولوژی مناسبی تصفیه و در بخشهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین به منظور سلامتی انسان و محیط زیست در هنگام استفاده مجدد از پساب، استانداردها و رهنمودهایی توسط سازمان بهداشت جهانی، آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا، سازمان حفاظت محیط زیست ایران، اتحادیه اروپا،...وضع شده است(3).
متاسفانه نگاهی منفعت طلبانه و عدمتوجه به پارامترهای کیفی پساب در رها سازی و یا استفاده از آنها در مصارف مختلف بدون پیش ­بینی و در نظرگرفتن عواقب سوء ناشی از این استفاده
مشکلات زیادی از جمله، آلودگی منابع آب و خاک، گسترش برخی از بیماری ها و... را بوجود خواهد آورد(4).
پسابها غالبا حاوی ترکیبات مختلف عناصر کمیاب، فلزات سنگین و ریزجاندارانی هستند که استفاده از آنها را در بخشهای مختلف با محدودیت مواجه کرده است. با وجود این، می توان بر حسب نوع پساب و ترکیبات تشکیل دهنده آن، در بخش های مختلف از آن سود برد(5).پساب به عنوان منبع غیرمتعارف آب جهت کاربرددر بخش کشاورزی نیازمند مدیریت خاصی است که ضمن بهره­گیری مطلوب از آن، مخاطرات زیست محیطی و بهداشتی را به همراه نداشته باشد(6).
لزوم حفاظت از محیط زیست، اصل غیر قابل تردیدی است که در جهان امروز مورد پذیرش عام بوده و این ضرورت به موازات رشد صنایع و تکنولوژی و به دنبال آن بروز آلودگی­ها اهمیت بیشتری پیدا کرده است. رشد ناموزون صنایع کشور در سال های اخیر و ادامه روند فعلی، اکوسیستم های محیط زیست را تحت تاثیر قرار داده و می دهد.لذا نگاهی چند بعدی وجلوگیری از فعالیتهای اقتصادی که برمبنای بهره­کشی مطلق از طبیعت شکل گرفته اندو هدایت فعالیت های صنعتی به گونه ای که کمترین آسیب و زیان را بر محیط زیست داشته باشد، ضرورت دارد(7). اما سیاستهای کنترل و جلوگیری از آلودگی زمانی می­تواند موثر واقع شود که کارخانه ها و شرکتها این سیاستها را در برنامه­های خود پیاده سازی کنند.
بنابراین در این تحقیق سعی بر این است امکان استفاده مجدد از پساب شهرک صنعتی جهان آباد میبد جهت مصارف کشاورزی و آبیاری مورد بررسی قرار گیرد تا شاهد کمترین اثرات مخرب زیست محیطی و بهداشتی در راستای استفاده بهینه از این منبع آبی نامتعارف باشیم. تاکنون مطالعات زیادی در سطح کشور در راستای استفاده مجدد از پساب صورت گرفته است که به تعدادی از آنها اشاره  می کنیم.
پاشازاده و مهردادی در مطالعه ای به بررسی کارایی تصفیه خانه فاضلاب شهرکصنعتی سلمان شهر پرداختند. نتایج نشان داد، به جز در مواردی که شوک بار آلی یا هیدرولیکی وارد تصفیه­خانه شده بود، دراکثر پارامترهای موجود میانگین متوسط در محدوده قابل قبول قرار داشته و پساب قابل استفاده به منظور مصارف کشاورزی و فضای سبز می باشد(8).
در مطالعه ای دیگر عملکرد تصفیه­خانه شهرک­صنعتی شکوهیه قم مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان داد اعداد از محدوده پیشنهادی سازمانحفاظت­محیط­زیست برای تخلیه به آبهایسطحی و چاههای جاذب خارج و تنها گزینه مورد نظر برای دفع پساب، استفاده در بخش کشاورزی و آبیاری می باشد(9).
حسین مولوی و همکارش در تحقیقی به بررسی شرایط کیفی پساب تصفیه خانه شهر صنعتی البرزو امکان استفاده مجدد از پساب در مصارف کشاورزی و آبیاری پرداختند. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق تعدادی از پارامترها بیشتر از حد مجاز بود و نیاز به تصفیه بیشتری را می طلبید(6).
صادق دژکام و همکارش در مطالعه ای به بررسی استفاده مجدد از فاضلاب شهرک صنعتی شماره2 اهواز پرداختند.نتایج این تحقیق نشان دادپساب خروجی این سیستم همخوانی مناسبی با استاندادهای زیست محیطی و استانداردهای ورود به زمین های زراعی را داراست بنابراین پیشنهاد کردند برای آبیاری زمین های زراعی اطراف و نیز آبیاری فضای سبز شهرک، مورد استفاده قرار گیرد(10).
روش بررسی
این مطالعه یک پژوهش توصیفی مقطعی است که در آن امکان استفاده مجدد از پساب شهرک صنعتی جهان آباد میبد جهت مصارف کشاورزی و آبیاری با توجه به تعدادی از پارامترهای شاخص کیفی، مورد بررسی قرار گرفته است.در این تحقیق از مقادیر حاصل از نتایج نمونه برداری و آزمایشات روزانه، هفتگی، ماهیانه و البته نامنظم انجام گرفته بر روی پساب خروجی تصفیه­خانه شهرک ­صنعتیجهانآباد میبد در سال1391( مرداد ماه لغایت دی ماه) استفاده شده است. همچنین نمونه برداری و آزمایشاتی مطابق با روشهای استاندارد ارائه شده در کتاب استاندارد متد آزمایشهای آب و فاضلاب(11) در راستای صحت سنجی نتایج انجام و مورد استفاده قرار گرفت. سپس مقادیر متوسط پارامترها به عنوان آمار توصیفی این تحقیق با استاندارد کاربرد پساب در بخش مصارف کشاورزی و آبیاری مقایسه و در نرم افزار اکسل تحلیل گردید. انجام آزمایش ها با استفاده از دستگاههای دیجیتال و در آزمایشگاه تصفیه خانه  شهرک صنعتی جهانآباد میبد صورت گرفته است. در این پژوهش جهت اندازه­گیری پارامترهای مورد سنجش نظیر BOD₅، CODو ... با استفاده از روش ها و وسایل نامبرده به شرح زیر اقدام شده است.
_ اندازه‌گیری CODنمونه ها به کمک ویال و بواسطه استفاده از دستگاه COD مدل(AQUA LYTIC)انجام شده است.
_ اندازه‌گیری BODنمونه ها بواسطه استفاده ازدستگاه BODمتر دیجیتال، مدل(AQUA LYTIC)انجام گرفت. دستگاهی­که BOD نمونه­ها را با دقت 400-0 میلی­گرم بر لیتر اندازه­گیری می کند.
_ جهت اندازه‌گیری pHنمونه‌ها به روش الکترومتری اقدام و از دستگاه pHسنج مدل( AQUA LYTIC) استفاده شده است.
_ اندازه‌گیری سولفات نمونه ها به روش رنگ سنجی و با استفاده از دستگاه فتومتر مدل(PC MULTI DIRET) که در رنج 5 تا 100 میلی‌گرم بر لیتر کاربرد دارد انجام شده است.
_ سنجش کدورت با استفاده از روش نفلومتری یا تفریق سنجی صورت گرفته است. جهت اندازه گیری کدورت از دستگاه کدورت‌سنج مدل(AQUA LYTIC) با دامنه کاربرد که از رنج 0 تا 1000 می باشد استفاده و نتایج بر حسب واحد NTU گزارش شد.
_ سنجش TSS به روش وزن سنجی یا گراویمتری و با استفاده از کاغذ صافی صورت گرفته است.
یافته ها
پارامتر COD: بر اساس داده های موجود و مطالعه صورت گرفته بر روی پساب خروجی تصفیه خانه مورد مطالعه در بازه زمانی مربوطه، مقدار متوسط پارامتر COD پساب خروجی 36/312 میلی گرم در لیتر تعیین شد. در شکل(1) نمودار و روند

 تغییرات COD پساب خروجی از تصفیه خانه شهرک همچنین مقدار متوسط و حد استاندارد مصرف پساب در بخش کشاورزی و آبیاری مشخص شده است.
پارامترBOD₅:مقدار متوسطBOD₅ پساب خروجی از تصفیه خانه طی دوره بررسی 160 میلی گرم بر لیتر محاسبه شده است. در شکل(2) نمودار و روند تغییرات BOD₅ پساب خروجی از تصفیه خانه شهرک همچنین مقدار متوسط و حد استاندارد مصرف پساب در بخش کشاورزی و آبیاری مشخص شده است.
پارامتر pH: در بررسی بر روی پساب خروجی، کمترین و بیشترین pH ثبت شده 5/7 و 6/8 می باشد. بر اساس تحقیق حاضر،مقدارمتوسطpHپساب خروجی طی دوره ی بررسی 2/8  تعیین شد.
پارامتر کدورت(برحسب NTU): کمترین کدورت اندازه­گیری شده 14 و بیشترین میزان 80 می باشد. با توجه به داده های موجود، مقدار متوسط کدورت پساب خروجی(NTU)4/31 تعیین شد.

 

 
 
 
 شکل1:  نمودار تغییرات مقدار COD پساب خروجی از تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبد
 
 
 
 

شکل2:  نمودار تغییرات مقدار BOD پساب خروجی از تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبد
 
 
 
 
 
 
 
 
 

شکل3:نمودار مقادیر متوسط پارامترهای مورد بررسی بر روی پساب در مقایسه با استاندارد مصارف کشاورزی

 

پارامتر SO₄: متوسط مقدار داده ها نشان می دهد، سولفات پساب خروجی17/162 میلی گرم بر لیتر می باشد. کمترین میزان سولفات در پساب خروجی 108 و بیشترین میزان 215 میلی گرم بر لیتر اندازه گیری شد.
پارامتر TSS: پژوهش حاضر نشان داد مقدار متوسط کل جامدات معلق (TSS)پساب خروجی در بازه زمانی مربوطه25/92 میلی گرم بر لیتر می باشد. بیشترین میزان برای این پارامتر 180 و کمترین میزان 36 میلی گرم بر لیتر اندازه گیری شده است.
بحث و نتیجه گیری
واقع شدن ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک و به دنبال آن معضل کم آبی، بروز خشکسالی های متوالی و افت آبهایسطحی و زیرزمینی سبب شده مسئله استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده به طور جدی مطرح باشد. این در حالیست که شهرهای صنعتی کشور، اغلب در این نواحی واقع شده اند. استان صنعتی یزد با دارا بودن شهرکهای صنعتی متعدد در محدوده  خود و به دنبال آن حجم فاضلاب های تولیدی ناشی از این شهرکها به شدت با مشکل کم آبی مواجه است. بنابراین لزوم تصفیه مناسب فاضلاب ها و مدیریت کارآمد پساب های تولیدی شهرکهای صنعتی این استان به طور جدی می بایست مطرح و مورد پیگیری باشد.
در این راستا توسط شرکت شهرکهای صنعتی جهت تدوین ضوایط طراحی تصفیه خانه و به منظور دستیابی به عملکرد بهینه جهت حذف آلاینده های مختلف از پسابهای صنعتی، همچنین به منظور لزوم جلوگیری از احداث تصفیه خانه فاضلاب توسط هر کدام از صنایع مستقر در شهرک، مطالعات مختلفی صورت گرفت که در نهایت منجر به احداث و راه اندازی تصفیه خانه مرکزی شهرک گردید. بنابراین فاضلاب حاصله به تصفیه خانه مرکزی شهرک هدایت شده و مورد تصفیه قرار می گیرد.
در حال حاضر(سال1391) در شهرک صنعتی جهان آباد میبد حدود 190 واحد از جمله صنایع غذایی، نساجی، سلولزی، شیمیایی، کانی غیرفلزی، فلزی، برق و الکترونیک و خدمات مستقر و مشغول فعالیت می باشند و این شهرک را به دومین شهرک فعال استان تبدیل کرده است.
منابع تامین آب شهرک از طریق انشعاب اخذ شده از 3 حلقه چاه موجود در محدوده شهرک می باشد. به طور متوسط کل آب مصرفی این شهرک 2421 متر مکعب در روز می باشد. این در حالیست که با توجه به ضریب تبدیل آب به فاضلاب در روزانه به طور متوسط 1332 متر مکعب فاضلاب در شهرک تولید می شود.
در حال حاضر تصفیه خانه مرکزی شهرک با ظرفیتی روزانه معادل 864 مترمکعب فاضلاب در فاز اول مشغول به کار و کیفیت فاضلاب ورودی به این تصفیه خانه معادل فاضلاب شهری می باشد. متناسب با مشخصات کمی و کیفی فاضلاب شهرک، سیستم طراحی شده برای تصفیهخانه مذکور، تلفیقی از روش لجن فعال با رشد چسبنده(IFAS) همراه با رآکتور بیهوازی با جریان رو به بالا(UABR) می باشد.سیستم تصفیه فاضلاب شهرک صنعتی دارای 2 بخش هوازی و بی هوازی است. فاضلاب از واحدهای تولیدی وارد سیستم می شود و در بخش بی هوازی بخش اعظمی از کار تصفیه انجام و پس از تبدیل شدن به پساب در امر آبیاری فضای سبز شهرک مورد استفاده قرار می­گیرد. اماجهت استفاده مجدد از پساب تصفیه شده می­بایست به این نکته توجه داشت، ویژگیهای کیفی پساب با استانداردهای سازمان محیط زیست ایران جهت جلوگیری از تبعات منفی زیست محیطی و بهداشتی مطابقت داشته باشد.
براساس داده های موجود و مطالعه ی صورت گرفته بر روی پساب خروجی تصفیه خانه مورد مطالعه در بازه زمانی مربوطه، متوسط پارامتر COD پساب 36/312 میلی گرم در لیتر تعیین گردید که در مقایسه با استاندارد کاربرد و استفاده مجدد از پساب برای مصارف کشاورزی و آبیاری که این رقم توسط سازمان حفاظت محیط زیست ایران 200 تعریف شده است، در محدوده ی حد مجاز قرار ندارد.
مقدار متوسط BOD₅ پساب خروجی 160 میلی گرم بر لیتر محاسبه شده است. بر اساس استاندارد، این پارامتر برای کاربرد در مصارف کشاورزی و آبیاری می بایست در محدوده 100 باشد که همانند COD در محدوده و دامنه  حد مجاز قرار ندارد.
بر اساس تحقیق صورت گرفته متوسطpHپساب خروجی 2/8 می باشد که در دامنه استاندارد تعیین شده برای کاربرد پساب در مصارف کشاورزی و آبیاری(5/8- 6) قرار گرفته است.
با توجه به داده­های موجود، متوسط کدورت پساب خروجی(NTU)4/31 می باشد بر اساس استاندارد تعیین شده برای پارامتر کدورت جهت مصارف کشاورزی و آبیاری که حد مجاز 50 NTUتعیین شده است، می توان چنین عنوان کردمقدار متوسط کدورت پساب خروجی در محدوده ی حد مجاز قرار دارد.
 متوسط مقدار داده­ها نشان می­دهد سولفات پساب خروجی17/162 میلی گرم بر لیتر می باشد که در مقایسه با کاربرد پساب در بخش مصارف کشاورزی و آبیاری می توان شرایط را مناسب دانست. لازم به ذکر است حد مجاز تعیین شده برای این پارامتر جهت مصارف کشاورزی و آبیاری 500 میلی گرم بر لیتر می باشد.
در ارتباط با پارامتر TSS پژوهش حاضر نشان داد متوسط کل جامدات معلق (TSS) پساب خروجی 25/92 میلی گرم بر لیتر می باشد که این پارامتر نیز در مقایسه با حد مجاز برای کاربرد پساب در بخش کشاورزی و آبیاری که مطابق با استاندارد موجود 100 تعریف شده است، همخوانی دارد. در شکل(3) مقادیر متوسط پارامترهای مورد بررسی با استاندارد کاربرد پساب در بخش مصارف کشاورزی و آبیاری مقایسه شده است.
نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد، مقادیر متوسط پارامتر­های کیفی مورد بررسی از پساب خروجی تصفیه خانه شهرک صنعتی جهان آباد میبدبه غیر ازBOD₅وCOD در محدوده استاندارد و حد مجاز جهت مصارف کشاورزی و آبیاری قرار دارد که ممکن است عملکرد زیست محیطی نامطلوب این دو پارامتر را در پی داشته باشد. در تصفیه خانه مورد مطالعه در طول ایام هفته بخشی از فاضلاب تصفیه شده جهت آبیاری فضای سبز شهرک مورد استفاده قرار می گیرد این در حالیست که قسمت اعظم آب بدون برنامه ریزی و مدیریت اصولی به زمین های بایر اطراف تصفیه خانه هدایت می شود که با توجه به ویژگیهای کیفی پساب در شرایط حاضر و عملکرد نامناسب تصفیه خانه در حذف برخی از شاخص های آلاینده(BOD₅،COD ) می­تواند منجر به آلودگیهای آب و خاک گردد.
مطابق پژوهش مشابهی که بر روی تصفیه خانه شهرک صنعتی سلمان شهر صورت گرفت، در نتیجه عملکرد مناسب تصفیه خانه، پساب برای تخلیه به آبهای سطحی، چاه جاذب و مصارف کشاورزی مناسب تشخیص داده شد(8). همچنین مطالعه بر روی تصفیه­خانه شهرک ­صنعتی شماره 2 اهواز نشان داد پساب خروجی این سیستم همخوانی مناسبی با استاندارد­های زیست محیطی و استاندارهای ورود به زمین­های زراعی را داراست(10). مطالعه بر روی تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی شکوهیه قم نشان داد، پساب برای تخلیه به آبهای سطحی و چاه در محدوده حد مجاز قرار ندارد و تنها گزینه مورد نظر برای دفع پساب، استفاده در فعالیت­های کشاورزی و آبیاری می­باشد(9). نتایجی که با نتیجه  پژوهش حاضر مطابقت و مشابهت ندارد.
در مطالعه ای دیگر، شرایط کیفی پساب تصفیه خانه شهر صنعتی البرز استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفت.  نتایج حاکی از آن بود که تعدادی از پارامترهای کیفی این تصفیه خانه بیش از حد مجاز است و نیاز به تصفیه بیشتری را می طلبد که از طریق بهبود تصفیه، زمینه مصارف متنوع تر پساب فراهم و تبعات منفی استفاده از آن کاهش یابد(6). نتیجه ای که با نتیجه  پژوهش حاضر مشابهت دارد.
 بنابراین در جهت توسعه پایدار و استفاده مجدد از پساب در بخش کشاورزی و آبیاری می بایست با تلاش در جهت همه­گیر شدن انتقال فاضلاب شهرک به تصفیه خانه و جلوگیری از تخلف واحدهای فعال و تخلیه غیر مجاز فاضلاب به داخل شبکه جمع آوری، با بررسی مداوم عملکرد تصفیه خانه و اعمال راهکارهای فنی و مهندسی همچنین رعایت اصول بهره برداری، شرایط کیفی پساب را به حد مطلوب و استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران رسانید و اثرات زیست محیطی و بهداشتی ناشی از این استفاده را به حداقل کاهش داد. البته ارگان دولتی مربوطه نیز می بایست نقش نظارتی ملموس تری را در ارتباط با عملکرد مناسب واحدهای فعال شهرک همچنین تصفیه­خانه و مدیریت صحیح پساب خروجی آن به لحاظ رعایت الزامات زیست محیطی داشته باشد تا با توجه به ارزش آب در مناطق خشک و نیمه خشک،شاهد استفاده بهینه از این منبع آبی نامتعارف باشیم.

 
 

References
1- Abedi M, Najafi P.The use of treated wastewater in agriculture. Tehran: Iranian National Committee on Irrigation and Drainage. 2001: 248.  [Persian]
2- HosseinPourBuriAbadi A,  HaghniyaGh, Alizadeh A, et al. Effect of urban wastewater on chemical characterizes of salinity soil and chemical quality of output water drainage from the soil column. Journal of soil and water (science & agricultural industries) 2012; 26(3): 563-74. [Persian]
3- Rahimi Y, Gholami M, Nikbakht M, et al. Investigation of standards for wastewater reuse and process of achieving these standards. The first national seminar on value & importance of recycled water and waste water on the management of water resource: 2008 May. 21-22: Mashhad, iran. [Persian]
4- JahaniBehnamiri A. Review on reuse programs of the municipal treated in Iran. The second national seminar on value & importance of recycled water and waste water on the management of water resource:2010 Oct. 20: Mashhad, Iran. [Persian]
5- GolamiToranposhti M, Cheraghi S A. Determination of consumptions of the output wastewater from wastewater treatment plant of Yazd city in agriculture. The second national seminar on value & importance of recycled water and waste water on the management of water resource: 2010 Oct. 20: Mashhad, Iran. [Persian]
6- Molavi H, Mirzaee F. Feasibility of usage of the industrial waste water in agriculture and green space (Case study: Treatment plant of industrial city Alborz in Qazvin province). the second national seminar on value & importance of recycled water and waste water on the management of water resource: 2010 Oct. 20: Mashhad, Iran.[Persian]
7- Shayegan j, Afshari A. Evaluation of municipal and industrial wastewaters in Iran. Journal of Water andWastewater 2004; 15(1): 58-69.[Persian]
8- Pashazadeh M, Mehrdadi N. Investigating the efficiency of wastewater treatment plant of Industrial town Salman shahr for the removal of wastewater pollutants and its waste water reuse. The fifth national Congress on Civil Engineering: 2010 May. 4-6: Ferdowsi University of Mashhad, Iran.[Persian]
9- Mahmudiyan M, FahimiNiya M, SepehrNiya B, et al. Investigation of the existing status and performance of wastewater treatment plant of industrial town Shokohiyeh in Qom in 2007. Eleventh National Conference on Health of Environment: 2008 Oct. 28-29: Zahedan university of Medical Sciences, Iran.[Persian]
10- Dezhkam S, Khajehoseini l. Feasibility of the reuse of wastewater of Ahwaz industrial town2 for irrigation of agriculture zones & green Space. The second technical conference on
Environmental Engineering: 2011 Nov. 21-22: University of Tehran, Iran.[Persian]
11- APHA, AWWA, WEF. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 21^st ed. Washington DC: American Public Health Association (APHA); 2005.